TRAKYA ÜNİVERSİTESİNDE BALKAN TÜRKOLOJİSİNİN DÜNÜ, BUGÜNÜ VE YARINI KONUŞULDU
Türk dilini, edebiyatını, tarihini, maddi ve manevi kültür özelliklerini araştıran Türkoloji’nin önemli isimleri Trakya Üniversitesinde ağırlandı. Kosova, Kuzey Makedonya, Bulgaristan, Romanya’nın yanı sıra Türk topluluklarının yoğun olarak yaşadığı Ukrayna ve Moldova gibi ülkelerden de uluslararası çapta önemli Türkologların katıldığı; Trakya Üniversitesi, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı ile Yunus Emre Enstitüsü iş birliğinde ve Türk Dil Kurumu, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü ile Ege Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü destekleriyle hayata geçirilen Uluslararası Balkan Türkologları Buluşması: Balkanlarda Türkoloji’nin Dünü Bugünü ve Geleceği Çalıştayı, 02 Mayıs 2019’da Balkan Kongre Merkezi’nde düzenlendi. Çalıştaya YÖK Üyesi Prof. Dr. Hayati Develi, Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer Gülsevin, Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Dışişleri Bakanlığı Edirne Bölge Temsilcisi Büyükelçi Volkan Türk Vural, Yunus Emre Enstitüsü adına Prof. Dr. Yavuz Kartallıoğlu ile Çalıştay Düzenleme Kurulu üyeleri Prof. Dr. Ahmet Günşen, Doç. Dr. Murat Türkyılmaz, Doç. Dr. Nesrin Günay, Dr. Öğr. Üyesi Ali İhsan Meşe, Dr. Öğr. Üyesi Fatma Sibel Bayraktar, Dr. Öğr. Üyesi Levent Doğan, Dr. Öğr. Üyesi Muharrem Özden, Dr. Öğr. Üyesi Nursel Dinler, Dr. Öğr. Üyesi Sevgi Öztürk ile akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Trakya Üniversitesi tanıtım filminin izlenmesinin ardından bir konuşma gerçekleştiren Rektör Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, Trakya Üniversitesinin yaptığı çalışmalarla Balkanların sorunlarına merhem olmaya devam ettiğini ifade ederek çalıştaya ev sahipliği yapmaktan duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Edirne ve Trakya Üniversitesini tanıtan bir sunum gerçekleştiren Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu, gerek Balkanlarda Türkiye ve üniversite dendiğinde gerekse Türkiye’de Balkanlar ve üniversite dendiğinde akla gelen ilk kurumun Trakya Üniversitesi olması için yoğun bir gayretle çalıştıklarını ifade ederek “Uluslararası öğrenci sayımız 3200. Bunu iki yıl içerisinde iki kat arttırdık. Uluslararası öğrencilerimizin 2700’ü Balkan Ülkelerinden. Balkanlı öğrencilerin en çok tercih ettiği üniversite konumundayız. Aynı zamanda yüksek lisans ve doktora eğitiminde Balkanlara öncelik veriyoruz. Şimdiye kadar Balkan ülkelerinden gelen öğrencilerimize 58 doktora, 314 yüksek lisans mezunu verdik. Öğrencilerimizi oryantasyon eğitimine tabi tutuyoruz. Özellikle Dış İlişkiler Uygulama ve Araştırma Merkezi ile her türlü ihtiyaçlarını karşılıyor, kendilerini geliştirecek imkânları öğrencilerimize sunuyoruz. Çocuklara birazcık ilgi gösterdiğinizde bu çocuklardan okul birincileri dahi çıkabiliyor. Fen Fakültesi, Edebiyat Fakültesi, Mimarlık Fakültelerinden geçmiş yıllarda bunu örnekleyen öğrencilerimiz oldu. Mevlana Değişim Programı’nı en iyi kullanan üniversitelerden biriyiz. Balkanlarda hem öğretim üyesi hem öğrenci değişiminde önemli faaliyetlerimiz oluyor. Üniversitemizde Balkan dillerinden Çağdaş Yunan Dili Edebiyatı, Arnavutça, Boşnakça, Bulgarca gibi dillerde eğitim veriyoruz ve eğitim verdiğimiz dillerin sayısını daha da geliştirmek istiyoruz. Türkiye’de Arnavutça ve Boşnakça eğitim sadece Üniversitemizde veriliyor. Bu çabalarımızın karşılığını da alıyoruz. Edirne, uluslararası öğrencilerin memnuniyeti bakımından ikinci sırada. Balkanlarda beş yüz sivil toplum kuruluşunun katıldığı ve bir özel televizyon kanalı tarafından düzenlenen ödül töreninde Balkanlar’a En çok Hizmet Veren Eğitim Kurumu olarak Trakya Üniversitesi seçildi. Çalışmalarımızın karşılığı olarak bu teveccüh bizleri sevindiriyor ve daha iyisini başarmak için motive ediyor.” dedi.
Trakya Üniversitesinin sağlık hizmetleri ile de Balkanlara temas ettiğini belirten Rektör Prof. Dr. Tabakoğlu “Balkanlara gittiğimiz zaman iki şeyi çok duyuyoruz: Birincisi ‘Ben orada okudum.’ İkincisi ‘Ben orada tedavi oldum.’ O yüzden sağlık alanında da bu hizmetimize devam edeceğiz. Staj imkânı ile doktor ve hemşire adaylarını da yaz aylarında veya eğitim dönemlerinde misafir ediyoruz.” dedi.
Trakya Üniversitesinin tüm gücü ve birimleri ile farklı yöntemlerle Balkanları modern eğitim teknikleri ile de buluşturduğuna değinen Prof. Dr. Tabakoğlu “Mezuniyet sonrası eğitimlere önem vermeye başladık. Eğitim Fakültemiz organizasyonunda STEM eğitimlerini öncelikle Batı Trakyalı soydaşlarımıza, ikinci olarak Ata yurdumuz Azerbaycan, Türkmenistan, Kırgızistan’dan gelenler soydaşlarımıza ve son olarak da Afganistan’dan gelen öğretmenlere verdik. Şimdi de Kuzey Makedonya’dan gelen bir soydaş öğretmenlerimize bu eğitimleri vereceğiz. Başta Balkan Araştırmaları Enstitüsü olmak üzere tüm birimlerimiz ‘Acaba Balkanlara yönelik ne yapabiliriz?’ motivasyonuyla çalışmalar da bulunuyor. Yine Balkan Medical Journal ve diğer bilimsel dergilerimiz Balkanlardan akademisyenlerle gönül coğrafyamıza hizmet vermektedir. Trakya Üniversitesi sadece kurumsal olarak değil Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi, Kırklareli Üniversitesi, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi ve Bandırma Üniversitesinden oluşan Trakya Üniversiteler Birliği ile tek bir üniversite gibi çalışmakta ve her faaliyetinde Balkanları gözetmektedir.” dedi.
Balkan Türkologları Birliği’nin kurulmasını teklifini sunan ve birliğin kurulmasının büyük fayda sağlayacağını vurgulayan Rektör Prof. Dr. Tabakoğlu sözlerini şöyle sonlandırdı: “Türk dili Balkanlar’da kuzeyden gelen Türk kavimleri ve Osmanlı İmparatorluğu ile çok uzun süreden beri yaşıyor. Bu coğrafya beş yüzyıl boyunca Türkçe ile anlaştı. Sadece Türklerin değil bütün orada yaşayan milletlerin de ortak değeri oldu. Günümüzde tüm dünyada en çok konuşulan diller arasında yer alan Türkçenin önemi, UNESCO’nun verilerine göre gittikçe artacak. Bu coğrafyada Türkçeyi yaşatan çok değerli hocalarımızı burada ağırlamaktan ve Türkiye’de bu konunun üstat isimlerini bir araya getirmekten duyduğum mutluluğu ifade etmek istiyorum. Bu çalıştay önemli bir iş birliğine yol açacaktır. Bizim Balkan Üniversiteler Birliği tecrübemiz Balkan Türkologları Birliği’ne dönüşebilir. Trakya Üniversitesi olarak da bu birliğin sekretaryasına taliyiz. Bu birlikle pek çok sorunu çözebileceğimize ve bağlarımızı da geliştirebileceğimize inanıyorum”.
Türkiye’yi, Türk dilini, tarihini, kültürünü ve sanatını tanıtmak; Türkiye’nin diğer ülkeler ile kültürel alışverişini arttırıp dostluğunu geliştirmek amacıyla kurulan Yunus Emre Enstitüsünün kuruluşunun 10. yılında böyle değerli bir organizasyon içerisinde yer almasının oldukça önemli olduğunu dile getiren Yunus Emre Enstitüsünden Prof. Dr. Yavuz Kartallıoğlu; enstitünün çalışma alanları, faaliyetleri ve merkezlerinden bahsederek başladığı konuşmasında şunları söyledi: “2017 yılına kadar Enstitü, Balkanlarda 9 ülke ve 18 üniversite ile Türkoloji protokolü imzalamıştı. 2018’de ise bu çalışmaların tek elden yürütülmesi amacıyla Balkan Türkolojisi, Milli Eğitim Bakanlığına devredildi. Her sene Balkanlardan yerel Türkolog adaylarını Edirne’de bir araya getirerek onların Türkçe eğitimi süreçlerine katkı sağlayabiliriz. Trakya Üniversitesi ve Edirne bu buluşmaya ev sahipliği yapacak güce ve organizasyon yeteneğine sahiptir.”
Türkçe, Balkanlar ve Balkan Dillerini Bir Arada Tutan Tutkaldır
Böyle önemli bir konuyu üzerine vazife olarak gören ve bu organizasyonu gerçekleştiren Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu’na emeği geçen herkese teşekkür eden Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer Gülsevin, Kurumun çalışma alanlarından ve faaliyetlerinden bahsetti. Dünyadaki bütün dillerin komşu ve akraba toplulukların dilleri ile etkileşim halinde olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Gülsevin, Türkçenin de yaşadığı coğrafyadaki dillerle etkileşimde bulunduğunu belirterek “Türkçe, Sibirya’dan Balkanlara kadar bu etkileşim ve alışverişlerin içerisinde olmuştur. Yapılan çalışmalar neticesinde Balkan dillerinde ne kadar Türkçe kelime olduğunu biliyoruz. Slav dillerinde 8700, Arnavutçada 4000, Bulgarca ve Romence de 3000 kadar Türkçe ile ortak kelime var. Biz kendi dil tarihimizi incelerken Balkan dillerine muhtacız. Tarihimizi metinlerimizde izlesek de Balkan dillerine verilen kelimelerden de takip edebiliyoruz. Sırpça, Bulgarca ve Yunanca yapısal olarak birbirlerinden çok uzak diller. Bu birbirleri ile benzerlikleri olmayan dillerin ortak noktası Türkçe kelimelerdir. Türkçe, Balkanlar ve Balkan dillerini bir arada tutan tutkaldır.” dedi.
Kendisi de bir Türkolog olan ve Türkoloji faaliyetlerinin ve araştırma projelerinin YÖK çatısı altında gerçekleştiğini ifade eden YÖK Üyesi Prof. Dr. Hayati Develi, yükseköğretimde kalite ve mison farklılaşması/ihtisaslaşma üzerine bir sunum gerçekleştirdi. Üniversiteler özelinde ve Türkiye genelinde uluslararasılaşma adına uluslararası öğrenci sayısının artırılması hedefinden bahseden Prof. Dr. Develi “Dünyada beş milyona yakın öğrenci hareketliliği var. Bu kültürel iletişim hem bilgi hareketliliği sağlıyor hem de aslında bir ekonomi de yaratıyor. Türkiye, uluslararasılaşma istatistiğinde yükseliş ivmesi gösteriyor. 2008’e kadar sabit bir rakam varken 2014’ten sonra hızlı bir yükseliş görüyoruz. 2018’e geldiğimizde yüz elli bin uluslararası öğrenci seviyesine gelmiş vaziyetteyiz. YTB bu noktada önemli bir kurum. Türkiye Bursları ile lisans ve lisansüstü seviyede öğrenci hareketliliğini Türkiye’de teşvik etmektedir. Türkiye Bursları haricinde kendi imkanları veya diğer kurum ve kuruluşların destekleri ile Türkiye’ye gelen öğrenciler var. Bu öğrencilerin organize edilmesi, en iyi şekilde eğitilmesi ve Türkiye’den memnun ve yetişmiş insan gücü olarak ayrılması Türkiye’nin uluslararası diplomasideki etkinliğini artıracaktır. Bunun gerçekleşmesi için üniversitelerimizdeki herkese önemli görevler düşüyor. Misafir öğrencilerimizi iyi eğitmeli ve iyi ağırlamalıyız.” dedi. Türkçenin daha iyi ve sürekli öğretilmesi için bazı adımlar attıklarını belirten Prof. Dr. Hayati Develi, akademik dil derslerinin önümüzdeki yıldan itibaren seçmeli ders olarak eğitim programında yer alacağı bilgisini paylaştı.
Çalıştay açılışından bir konuşma gerçekleştiren Dışişleri Bakanlığı Edirne Bölge Temsilcisi Büyükelçi Volkan Türk Vural, Türkçenin tüm Balkanlarda yaygın bir şekilde konuşulduğunu ifade ederek “Bir Karadenizli olarak Balkanlarda hiç yabancılık çekmiyorum ve sadece Türkçe dil olarak bana yetiyor. Bundaki en önemli etken, Trakya Üniversitesinin çalışmalarıdır. Bir yılı aşan bir süredir Edirne’de görev yapıyorum. Üniversitenin ne kadar büyük bir etkinliği ve amacı olduğunu gördüm. Burası Edirne Üniversitesi değil Trakya Üniversitesi. Burada şehri değil bölgeyi kalkındırmaya yönelik adımlar atılıyor. Bu zamana kadar yapılan çalışmalardan ötürü başta Rektörüm olmak üzere herkese teşekkür ediyorum. Burası Balkanlarda bir medet ve umut kapısı. Biz Dışişleri Bakanlığı Edirne Temsilciliği olarak Üniversitemizin yaptığı tüm çalışmalara destek vermeye devam edeceğiz.” dedi.
Hediye takdimi ile son bulan açılış konuşmalarının ardından üç bölüm halinde gerçekleştirilen oturumlara geçildi.
Trakya Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Erhan Tabakoğlu ve YÖK Üyesi Prof. Dr. Hayati Develi’nin oturum başkanlığını yaptığı sempozyumun ilk oturumunda Kiev Millî Taras Şevçenko Üniversitesinden Doç. Dr. Tudora Arnaut, Bükreş Üniversitesinden Prof. Dr. Agiemin Baubec, Köstence Ovidius Üniversitesinden Doç. Dr. Neriman Hasan, Tetova Devlet Üniversitesinden Prof. Dr. Adnan İsmaili, Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsünden Prof. Dr. Zeki Kaymaz, Priştina Üniversitesinden Prof. Dr. İrfan Morina, Sofya Kliment Ohridski Üniversitesinden Prof. Dr. İrina Saraivanova, Şumnu Episkop Konstan Üniversitesinden Dr. Menent Osmanova Şukrieva, Belgrad Üniversitesinden Prof. Dr. Mirjana Teodosijeviç, Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsünden Prof. Dr. Okan Yeşilot, konuşma gerçekleştirdi.
Türk Dil Kurumu Başkanı Prof. Dr. Gürer Gülsevin ve Babeş Bolyai Üniversitesinden Prof. Dr. Tahsin Gemil oturum başkanlığını üstlendiği ikinci oturumda YÖK’ten Uzman Müsemme Mert, Trakya Üniversitesinden Doç. Dr. Murat Türkyılmaz, Priştine Üniversitesinden Dr. Ergin Jable, İstanbul Üniversitesinden Prof. Dr. Mustafa Balcı, Uludağ Üniversitesinden Prof. Dr. Hatice Şahin, Tetova Devlet Üniversitesi Prof. Dr. Süleyman Baki, Kişinev Üniversitesinden Doç. Dr. Evdokiya Soroçanu, Plovdiv Paisiy Hilendarski Üniversitesinden Harun Bekir, Türkiye’deki Üniversitelerin Balkan Üniversiteleri ile Ortak Çift Diplomalı ve Müfredatlı Türkoloji Bölümleri Açması konu başlığında konuşmalar gerçekleştirdiler.
Priştine Üniversitesinden Prof. Dr. İrfan Morina ve Dokuz Eylül Üniversitesinden Prof. Dr. Şerif Ali Bozkaplan’ın oturum başkanlığını yaptığı ve Balkanlarda Türkçenin Öğretimi (Devlet Polikaları, Güçlükler, Yöntem, Teknik ve Materyaller) başlığındaki üçüncü oturumda TBMM Başmüşaviri Dr. Necip Fazıl Kurt, Mostar Dzemal Bijediç Üniversitesinden Selma Custo, Tiran Üniversitesinden Dr. Urs Harri, Şumnu Episkop Konstan Üniversitesinden Dr. Vejdi Hasan, Manisa Celal Bayar Üniversitesinden Prof. Dr. Ayşe İlker, Yunus Emre Enstitüsünden Prof. Dr. Yavuz Kartallıoğlu, Erciyes Üniversitesinden Prof. Dr. Nevzat Özkan, Şumnu Episkop Konstan Üniversitesinden Doç. Dr. Meryem Salim, Yıldız Teknik Üniversitesinden Dr. Öğr. Üyesi Cevdet Şanlı, Mostar Dzemal Bijediç Üniversitesinden Jasmina Turajliç sunumlarıyla sempozyuma katkıda bulundular.
Balkanlarda Türkolojinin ve Türkçe eğitimin nabzını tutan, önemli noktalara değinen ve sorunlara çözüm üreten Uluslararası Balkan Türkologları Buluşması: Balkanlarda Türkolojinin Dünü Bugünü ve Geleceği Çalıştayı sonuç bildirgesinin okunması ile son buldu.
Haber Merkezi
- Mehmet Ali Abakay Yazdı: Kitap Fuarı mı Çocuk Kitap Panayırı mı? - Kasım 25, 2024
- İstasyon Mahallesi’ne Ulaşım Artık Üst Geçitten - Kasım 21, 2024
- Mehmet Akkaşoğlu Yazdı: Allah’ın Güzel İsimlerinden El_Mütekebbir - Kasım 21, 2024
