Mehmet S Turan Yazdı: Ortak Türk Dili Sözlüğü

Ortak Türk Dili Sözlüğü

Birinci izlerine Sümer kaynaklarında görülen Türk dilinin ilk verileri Hunlardan kalan birkaç sözcüktür. Bu birkaç sözlük veri bir yana bırakılırsa Moğolistan’da bulunmuş olan 6 sıralık Çoyr yazıtı (687-692), Türkçenin ötgen(geçmiş) çağda bilinen en eski yazıtdır. Köktürklerden kalan Köl Tigin, Bilge Kağan ile Tonyukuk anıtları da geçmişi eskiye dayanan boyutsal olarak en büyük Türkçe yazıtları içermektedir.
7-10. Yüzyıllar arasında Türkçe, Macaristan’dan Güney Sibirya’ya ve Moğolistan içlerine kadar uzanan sahada Göktürk harfleriyle yazılan bir yazılı dil olarak kullanılmıştır. Yazıtlar, Moğolistan’dan sonra en yaygın olarak Güney Sibirya’da Yenisey ile kollarının suladığı alanlarda bulunmaktadır.
Asya’da Runik damgalı yazıtlar beş ana bölgede toplanmıştır. Bunlar Batı Türkistan, Doğu Türkistan, Moğolistan, Güneydoğu Sibirya ve Kuzeydoğu Sibirya’dır.
Köktürklerden sonra gelen Uygurlar, 9. yüzyıldan başlayarak tarım havzasında ve Gansu bölgesinde Göktürk, Uygur, Soğdak ve Brahmi damgalarıyla yapıtlar ortaya koymuşlardır. Elimizdeki belgedeki yazılı yazıtların en erken olanı işte bu 9. yüzyıla, Uygurların iyesi olduğu yazıtlardır. Moğolistan’da bulunan anıtlardan bazıları da Uygurların yazıtlarıdır. Onlar bu anıtlara belgü ve bitig adını vermişlerdir.
10.yüzyılda Kâşgar ve Balasagun dolayında ortaya çıkan yeni bir Türk kültür çevresi Kutadgu Bilig ve Dîvânü Lûgati’t-Türk gibi yapıtları ortaya koymuştur.
13. yüzyılda Türk yazı dili Harezm bölgesinde merkezîleşmiştir. 13. ve 14. yüzyıllarda Türk yazı dili bu ana alandan başka Yukarı İdil alanında, Mısır’da ve Anadolu ile Azerbaycan(Hazarbek) alanında kullanılmaktaydı. Anadolu ve Azerbaycan’da bu yüzyılda Oğuz ağzına dayalı yeni bir yazı dili oluşmuştur. İdil Bulgarcası, 14.yüzyıldan sonra yerini Kıpçakçaya bırakmıştır. Mısır (Memlük) ve Suriye’de ise 15. yüzyıldan sonra Kıpçak Türkçesi kullanılmaz olmuştur. Kuzey ve Doğu Türklerinde Harezm Türkçesinin devamı niteliğindeki Çağatay Türkçesi, tek ve ortak yazı dili olarak 15. yüzyıldan 20. yüzyıla kadar sürmüştür. 19. yüzyılın ortalarından başlayarak da İlminski ve Ostroumov’un çabalarıyla her Türk boyunun konuşma dilinin ayrı bir yazı dili durumuna getirilmesi görüşü yaşama geçirilmeye başlanır. Bu süreç 1930’lara deyin devam etmiştir. Bu çalışmaların neticesinde bugün yirmi değişik Türk yazı dili ortaya çıkmış durumdadır.
Geçmişten günümüze değişik olumsuz nedenlerden dolayı yozlaşmayla yüzyüze gelmiş Türkçemizi kurtarmanın ve derleyip toparlamanın en önemli umarı Ortak Türk dili çalışmasıdır. Geçmişten Yusuf Has Hacipleri, Hoca Ahmed Yesevileri, Mahdumkulu Firakileri, Nesimileri, Bayram Hanları, Karamanoğlu Mehmed Beyleri, Babür Şahları, Şah İsmail Hatayileri, Karakoyunlu Cihanşahları, Kaşgarlı Mahmudları, Ali Şir Nevaileri, Yunus Emreleri, Harezmileri, Karacaoğlanları, Hoca Nasireddinlerinin yolundan giden Arif Nihat ASYA, Ahmed AĞAOĞLU, Abdullah KADİRİ, Abdullah ARİFOĞLU, Abdülhamid Süleyman ÇOLPAN, Abay KUNANBAYOĞLU, Abdullah TOKAY, Abdürrahim KARAKOÇ, Bahtiyar VAHABZADE, Cengiz Törökuloğlu AYITMATOĞLU, Ebulfeyz ELÇİBEY, Gabor VONA, Hüseyinzade Ali TURAN,İsmail GASPIRALI, Kadriye ORAZBAYKIZI, Mehmed Emin RESULZADE, Mağcan CUMABAYOĞLU, Mehmed Emin BUĞRA, Mustafa ÇOKAY, Mehmed Emin YURDAKUL, Necip Asım BEY, Olcas SÜLEYMANOĞLU, Sadi Maksudi ARSAL, Tahir Hamid İZGİL, Yusuf AKÇURA, Yavuz Bülend BAKİLER ve Zeki Velidi TOĞAN’ları yaşamış olduğu dönemlerde büyük çaba göstererek Türkçenin korunması adına ortak Türkçe Çalıştayının öncüleri olmuşlardır. Yüce yaradan bu değerli kişilerin tinlerini dinç orunlarını uçmağ eylesin.
Not: Sevgili Okurlar, bu sözlükte karşılığını bulamadığınız söz ve sözcükler ile eylemleri bize ‘YORUM YAZ’ bölümünde sorarak yanıtını alabilisiniz.
Mehmet S Turan
11.07.2024, Edirne
Ortak Türk Dili Sözlüğü

Abaküs-ÇÖRKÜ

Acıbiber-YUŞKA

Açı-BUCAK

Açık Gri-KUBA

Açık Kahve-KUMRAL

Ada-ARAL

Adaklık kurban-SUNAK

Adım-MANIM

Adi,Basit,Sıradan-YÖNEKEY

Âdil-KAYTMAZ

Adli kolluk-YARGAVUL

Afet-ÇAPGUR

Âfiyet Olsun-AŞ OLSUN

Ağabey-AGA,GADA,İÇİ

Ağaçkakan-AĞAÇDELEN

Ağlamak-YIĞLAMAK

Ağ-TOR

Ağustos ayı-KOÇKAR AY

Ahır-UYKARA

Aile-EVİÇİ,EVBİLE,OGUŞ

Akasya-YABAN AĞACI

Akciğer-ÖBKEBAĞAR

Akne-SİĞİL

Akrep-ÇİYAN

Akşam-TÜN,TÜNDÜZ

Aktif,Faal-KINAY

Aktivite,Faaliyet-KINAGI

Aktüel-GÜNCEL

Akut-İVEĞEN

Ala karga-ÇUMÇUK

Alay komutanı-ALBAY

Alev-YALAĞI,YALAZ

Alfabe-DAMGALIK

Alıç-YUMUŞGA

Alın-MANLAY

Alkali-SİLTİ

Alkışlamak-ALKITMAK

Allahın Âlim sıfatı-BİLGEN TENGRİ 

Allahın Bâis sıfatı-DİRGİREN TENGRİ 

Allahın Cabbar Sıfatı-SIYGAN TENGRİ 

Allahın canlı olan herşeyi üretme Sıfatı-ÜRÜN TENGRİ

Allahın Celîl Sıfatı-BAYAR TENGRİ

Allahın güçlü ve büyük Sıfatı-BAYÜLGEN TENGRİ 

Allahın Hâlik Sıfatı-AYBIT TENGRİ

Allahın kadere gücü yetme sıfatı-ELKENEY TENGRİ 

Allahın Kadîm Sıfatı-BAYAT TENGRİ

Allahın Kuddüs Sıfatı-AĞAR TENGRİ

Allahın Mûin Sıfatı-YARUCU TENGRİ

Allahın rahman sıfatı-BİR YARLIGAN TENGRI

Allahın Ruh verme Sıfatı-TİN BERGEN TENGRİ 

Allahın Vâhid sıfatı-BİR TENGRİ 

Alt,aşağı-AST

Alüminyum-AKDEMİR

Alzhaimer-YÜDEK

Amaç hedef-EREK

Amca-AMUCA,EMMİ

Anahtar-AÇAR,AÇGIÇ

Anıt,Âbide-ESGERTGİŞ

Aniden-ABAYSIZDA,BİRDENBİRE,BAYKAMAZDA

Anlamak,öğrenmek-UKMAK,DÜŞÜNMEK

Anne-ANA

An-OĞ

Anonim-AŞALAK

Antilop-CEREN

Araba-GELİK

Aralık ayı-YELDOKSAN,KARAKIŞ

Asistan-ORUNBASAR

Asker-SÜ,ER

Astrolojik burç-ÜKEK

Astronot, kozmonot-UZAĞUL

Âşık,Derviş-İMRAK,ÎMREK

Aşiret-OYMAK

Aşmak,öne geçmek-OZMAK

At sürüsü-YILKI

Atasözü-SINAKA

Atlet,Fanila-İÇLİK

Atlı asker-ATAĞUL

Atmaca Kuşu-KIRGIY

Atmosfer-GÖKKALIK,GÖKKAL,YERDERİSİ

Avlu-EŞİKALTI,ÖVEN

Avukat-AKLAYICI

Ay-AY

Ayçiçeği-GÜNDÖNDÜ

Aydınlık,Işık-YARIK

Ayna-GÖZGÜ

Aynı-BİRDEY

Azrail-ÖLÜM TÜNKÜRÜ,KELET,TİNALGAÇ
Baba-ATA

Babaocağı-TÜRKÜN

Bagaj-YÜK

Bağışlayan-GEÇİRGEN

Bahane-SILTAK,SILTAV

Bahar şenliği-YAZTOY

Bahsetmek-SÖZ EYTMEK

Bahşiş-KIRKIN

Bakan,nazır-BAKTI

Bakire kız-BİGE

Bakliyat-YAŞYUT

Bakmak-KARAMAK

Balkon-SUNDURMA 

Bandana-SAÇBAĞ

Banknot-SOM

Baraj-BÜGET

Barbunya-YASSICAK

Barikat-TOSGAL

Basketbol-ÇELEKTOP

Baskın yapmak-YOLIMAK

Baskıncı-YOLIMAN

Baston-DAYAK

Baş dönmesi-BAŞ TEZGİNİ

Başhekim-ATASAGUN

Başkası-ADNAGU

Başkent-ELORDA

Başköşe-TÖR

Başkumandan-APA TARKAN 

Başörtüsü-ORAMAL,YAŞMAK

Bateri-KÜNGÜR

Batı-GÜNBATIŞ

Batıl inanç,hurafe-IRIM

Baykuş-ÜGİ,ÜGÜ,YABALAK

Bazen-KEYDE,KEZDE

Bazı-KEYBİR

Becerikli,mâhir-EBÇİL

Becermek,halletmek-EBLEMEK

Beddua-KARGIŞ

Bekâr-BOYDAK 

Bekçi-GÜDÜCÜ

Beklemek-GÜTMEK

Belediye başkanı-URAVBAŞI

Belediye-URAV

Bence-BENİMCE,ESİMCE,OYUMCA

Benim gibi-BENCİLEYİN,BENDEGİ

Benzin istasyonu-DOLDURGAÇ YER

Benzin-SOMYAKIT,YANARMAY

Beraat-AKLANIŞ

Beraber-BİRGE,BİRGELİKTE,BİRLİKTE

Berat-AĞSIK

Berber-SAÇALGIÇ,YÜLÜKÇÜ

Bereketli toprak-BAYKONUR

Berrak-MÜLDÜZ,DİNİK

Besin-CUĞUM,AŞGÖŞİK,AŞÇEM

Besleyen-İGİTGEN

Beste-KÜY

Beter-YAMANRAK,ERMEN

Beton-DONUGUÇ

Betoniyer-KARIKMAÇ

Bevliye-SÜYEKBİLİM

Beyaz-AK

Beyzbol SOPATOPU

Bezelye-KURTUMAN

Biber-BURÇ

Biberon,-SÜTLÜK

Bidat-TÜREYİŞ

Bilinmeyen varlık-YİĞREK

Binanın temeli-NEGİZ

Bir işin aslını araştırmak-İRDELEMEK

Bir şeyin yetişmesi,üremesi-ÖNMEK

Bir yere doğru dönmek-BURULMAK

Birkaç-BİRNEÇE

Birşeyin bir yerin mühürlenmesi-YUŞANMAK,YUZANMAK

Bitkileri aşılamak-YALGAŞTIRMAK

Blender-KARIŞTIRGIÇ

Bordo-KÜREN

Botanik-BİTKİ BİLİM

Bozkurt-GÖKBÖRÜ 

Bozuk para-TENGE

Böcek-KONUZ,BÖCÜK

Böğürmek-ÖĞÜRMEK

Bölme işlemi-BÖLÜŞ

Börülce-BÖRÜLCE

Brülör-YANAÇ

Budala,ahmak-TENTEK

Buğday-TAKIL

Bulaşmak,sirayet etmek-YUKMAK

Buldozer-YERDÜZLER

Bulgur-KÖŞE

Bulmak-TAPMAK

Burun akıntısı,Nezle-YİNTEGİ

Bülbül-SANDUGAŞ

Büro,ofis-İŞORNU

Bürokrat-ALBATU,BÖĞDÜN

Büsküvi-BEÇENE

Büyü,efsun-ARBIŞ

Büyük Erkek
kardeş-AGA

Büyük Kızkardeş-ABALA,ABLA

Büyümek-ÖSMEK

By-puss-KÖPRÜLEME

Cam-ŞİLİ

Can-ABI

Casus-DINCI

Cazibe-ALBENİ

Cehennem-TAMUĞ

Ceket-CELBEKEY

Cecnab-i Hakk-ÇALAB

Cenaze yemeği-YUĞBASAN

Cennet-UÇMAĞ

Cep-YANCIK,ÇÖNDEK,KARMAN

Cerahat-YİRİN

Cesur-YÜREĞİR

Cetvel-ÇİZGİÇ

Cevap-YANIT

Ceviz-YANGAK

Check up-YOKLAK

Cırcır böceği-CIRCIRBAĞA

Cidden-ÇINLAKAY,ÇINIMAN

Cihaz,aparat-KURAMAL,CABALIK

Cila-YALDIRAK

Cilt,deri,ten-KIRTIŞ

Civar,etraf-İLEY,DOLAY,YÖREY

Civciv-CÜCÜK

Computer-BİLGİSAYAR

Cop-KÜTEY

Cömert-AKI

Cumartesi-ELGÜN

Cuma-YEYKÜN

Cumhurbaşkanı-YURTBAŞİ,ELBAŞI

Cümle-SÖYLEM,SÖZLEM

Cünup-YUYUKSUZ

Cüzdan-KAPÇIK

Çadır-ALAÇUK

Çakal-ÇÖLBÖRÜ

Çalmak-KUNMAK

Çam fıstığı-KOZAK

Çamaşır Makinesi-KİRYUGUŞ

Çam-KARAGAY

Çanak-YOĞRI

Çarliston biber-TOMAK

Çarpma işlemi-KÖBEYTİM

Çarşamba-ODGÜN

Çatal-SANÇKI

Çatı-ÜYTEPE

Çekinmek,kaçınmak,sakınmak-YAÇANMAK

Çekirge-ÇEKİRTGE

Çekişmek,dalaşmak-GERİŞMEK

Çelik-BOLAT

Çene-İYEK,ENEK,SAGAK

Çerçeve-YAKLAGI

Çeşme-BULAK

Çıkarma işlemi-YUTUŞ

Çınar-ÇÜNÜK

Çıplak-YALANGAŞ

Çiftçi-EKİNCİ

Çift-KOŞA

Çirkin-GÖRÜKSÜZ

Çizme-EDİK

Çocuk-BALA,ÇAĞA

Çok-KÖB,ÇON

Çorap-UYUK

Çuvaldız-TEMEN
Daire,çember-AYLAV,AYLAGU,DÖĞEREK

Dakika-OĞURAK

Dalga-KOM

Dalgalanmak-KOMMAK

Dam,çatı-BASIRGI

Damat-GÜVEYİ

Davul-DAĞUL

Dayamak,desteklemek-YÖLEMEK

Dedektör-İZLEGİÇ

Def-DÜMRÜK

Define-GÖMEKEY

Delil-BELGE

Delta-YILGA DAMAĞI

Demet,buket-BOĞU

Denetlemek-TEKŞİRMEK

Derebeyi-TÖREBEY

Ders,sınıf içi ders-SURGA

Dert ortağı-KAYGIDAŞ

Devam etmek,sürmek-ULANMAK

Devam ettirmek,sürdürmek-ULATMAK

Devam-YALGAŞTIRMA,ULAMA

Devedikeni-YANDAK

Devlet başkanı yardımcısı-YABGU

Devlet emri,devlet fermanı-YARLIK

Devletin ilk kurucusu-ATAHAN

Devrim,inkılap-DÖNDÜRÜŞ

Dışarı-DAŞKIRI

Dijital-SAYNILIK

Dikkatsiz-ABAYSIZ,BAYKAMAZ

Dikkatsizlik-ABAYSIZLIK,BAYKAMAZLIK

Diksiyon-SÖZEM

Diktatör-ÜSTEMCİL

Dil ile incitmek-SAMSITMAK

Dilenci-KOLDACI

Dili tutulmak-AĞNAMAK

Dindar-TABGAN,ÇUGAŞ,ÇÜDÜLGER

Dingil,aks-OK

Dinlenme yeri-YORNUK

Diplomasi-DIŞ
GÖREYSELLİK

Diplomat-DIŞ GÖREYCİ

Diplomatik-DIŞ GÖREYSEL

Direksiyon-TUTKA

Direktör,şef-BAŞKARMA

Direnmek-TİTMEK

Dişi köpek-KANCIK

Diyanet işleri başkanı-TENGRİKAN

Diyafon-SESLEÇ

Diyet-AŞIRGIT

Diyetisyen-AŞIRTMAN

Dizel-BOZYAKIT

Doçent-ÇAVGIMAN

Doğalgaz-YERKAĞI

Doğramacı-DÜLGER

Doğu-GÜNÇIKIŞ

Dolamak-ORAMAK

Dolmabiber-OYMALIK

Domino-SAYSANAK

Doruk,zirve-ÇOKGU

Dostluk,sırdaşlık-AĞZIBİRLİK

Dönek kişi-KAYTAK

Döşek-DÖŞEK

Dua-ALGIŞ

Dul kadın-TUĞSAK

Durmak-TOKTAMAK

Dut-ÜZME

Duvar-DAM

Düğme-DÜĞME

Dükkan,Bakkal-KEBİT

Dünür-DÜNGÜR

Dünya-ACUN,YER

Dürüst-AKYÜZ

Düşman-YAĞI

Düşünce-OY

Düşünmek-OYLAMAK

Düşünür-OYCUL
Gaddar-KATAN

Ganimet,hâsılat-ALBAGA

Gaz-
KAĞ

Gece-GEÇE

Geçen yıl-BILDIR

Geçen,geçenlerde-ÖTEĞEN

Geçmek-ÖTMEK

Gelincik çiçeği-YERMEŞİK

Genç-YAŞ

Genelleme-YALPILAMA

Gerçek,doğru,reel-ÇIN

Gergedan-MÜNGÜZ TUMŞUK

Geri dönmek-KAYTMAK

Geri göndermek,iade etmek-YANDIRMAK

Getirmek-GELDİRMEK,GELTİRMEK

Geven-TÜŞGÜN

Girdap-OBGUN

Gitmek-VARMAK

Gizlemek-YAŞIRMAK

Gizlice-,YAŞRIGizli-YAŞIRIN

Göbek-KİNDİK

Gökkuşağı-ALKIM

Gömlek-KÖYLEK

Göndermek-YİBERMEK,YUBARMAK

Görmek istemek-GÖRESMEK

Görüşürüz-GÖRÜŞGENCE

Götürmek-APARMAK,EGİTMEK

Göze hastalık vurmak-BETRE AKMAK

Gözlük-GÖZGELDEK

Gözüpek-ACAR 

Greyder-YOLAÇAR

Gri-BOZ,KÜL,ÇALDIR,
ÇALAYGAN

Grip-TUMAĞU

Grup,zümre-TÜRKÜM

Guatr-BUKAĞU,BOĞUK

Gururlanmak-BÖBÜRLENMEK

Gül-BÜBÜLÜK

Gülgoncası-YUMUK

Gülle-EVÜSGÜ

Güney-GÜNEY

Güreşçi-BÖKE

Güvenlik görevlisi-BEKMEN

Güvenmek,inanmak-İSENMEK

Güvercin-GÖĞERŞİN

Güya-ÖNDÜK,SÖZDE

Güzel sanat yapıtı-GÖRKEMLİ

Güz-GÜZ

Güzide-ÜRÜNDÜL
Ebat,boyut-GÖLEM

Eflatun-BUĞALDUR

Efsane-ANGIZ,ULAMIŞ

Egzama-DEMREĞİ

Ekim ayı-ORTAGÜZ

Eklem-BOĞUM

Eklemek-TİRKEMEK

Ekmek-ÖTBEK

Elâ-ÇEKÜR

Elbette,şüphesiz-SÖZSÜZ

Elbise-GİYİM

Eldiven-ELDÜĞEN,KOLDUĞAN

Elektrikli süpürge-TOZALAN

Eleştiri-SIN

Eleştirmek-SINAMAK

Emek,zahmet-AMGAK,EMGEK

Emir,ferman-BUYRUK

Emmek,soğurmak-SORAMAK

En son doğan  çocuk-AŞTAL

Endam-BOYBOS

Endişe-KAYGI

Endoskopi-İÇGÖRGEÇ

Enfeksiyonlu,irinli yara-KOTUR

Engel olmak-TIYMAK

Enginar-YANDUK

Epilepsi,sara-TUTALIK

Erguvan rengi-İPKİN

Erguvan-SELECEK

Erkeğin eşi-KİS

Erkek köpek-İT

Erkek kuzen-BÖLE

Esmer-KARAYAĞIZ

Esnaf-SATICI,SATIKÇI

Eş,erkek eş-YOLDAŞ

Eşek arısı-CÖGEY 

Eşkiya-KARAKÇI

Etrafına dönmek-AYLANMAK

Evlatlık-TUTUNCU

Evliya-EBİCE,EREN

Evvel,önce-BURUN

Evvelki,önceki-BURUNKİ

Exit,çıkış-ÇIKALGA

Eylül ayı-KIRKÜYEK,ORAKAY,VERİMAY,İLKGÜZ,ELİK

Eyvah-ESİZ

Ezan-BANLAK

Fahişe-YEZÖKÇE

Faiz-ÜSTEK,ÜSTEME

Fakat-BİRAK

Fakülte-YETİLTEY

Falçata-DİLGİÇ

Fal-GÖREZE,GÖREM

Fâni,ölümlü-ÖTKÜNCÜ,YALGAN

Farklılaşmak,dönüşmek-ÖZGERMEK

Farz-TENGRİ BUYRUĞU

Fâsıla,kesinti,ara-ÜZGÜLDÜK

Fasikül-BÖLÜM

Fasulye-YANIKARA

Faydalı,işe yarayan-ASBAR

Fayton-ATLI,MÖGEDEK

Fazilet-ARTIKLIK

Fazla-ARTIK

Federal-KOŞMA

Feribot-YÜKSALI

Fermuar-SIYIRMA

Feryat,figan-YIĞ

Fesat,fitneci-BULAGAY

Festival-BAYARTAY

Fıçı-ÇELEK

Fıkra-GÜLDÜRGÜ

Fındık-ÜĞÜM,KUSIK

Fırça-YAYGIÇ

Fırın-ABIRAN

Fıstık-ŞEGİRTÜK

Fiber,lif-DALİP,SÜYÜM

Fidan-YIĞAÇ

Filizlenmek-ÜRKÜNMEK

Filiz-ÜRKEN

Fil-YAĞAN

Fincan-ÇİNİAYAK

Fiske-ÇIRTIK

Flama-YALAV

Floresan-AKKOR

Forvet-ÇAPULCU

Fragman-ÜZÜNDÜK

Frekans-YIĞLIK

Fren-EYLEÇ

Frikik-ERKİN VURUŞ

Fuar-GÖRGEZME

Futbol-TEPÜK,AYAK TOPU
Hacim,kapasite-SIĞIM

Hafif-YENGİL

Hafta-YEDİNCİK

Hakem-YARGAN

Hala-KÜKÜ

Halay-ORAY

Hâlen,şimdi,şimdilik-ENTEK,İMDİ,İMDİLİK

Halk-KAMU

Halsiz düşmek-KÜLÜNMEK

Hamal-YÜKÇÜ

Hamam böceği-KONGUZ

Hamile-YÜKLÜ

Hamur mayası-AÇITKI

Hamur-YUĞRAK

Hançer-BÜKTE

Hangisi-KANGISI

Hanımefendi-BEGÜM

Haraç-ALBAN

Hardal-KIRŞI

Harf-DAMGA,ÜYÜG,ÜŞÜG

Hasret çekmek-KOMIKMAK,ÖZLEMEK

Hasret-ÖZLEM,KOMIK

Hassas kişi-İÇİNGİR

Hassas-KAPKIN

Hasta-İGLİ,EMNELGE

Hastalanmak-İGLEMEK
Hastalık-İG

Haşmetli-YÜCEL

Hatırlamak-ESLEMEK

Hatır-YÜZSUYU

Hatip-ÇEÇEN

Havalanmak-TENMEK,TENÜRMEK

Hava-TENÜK

Havlu-SİLSAÇIK

Havuç-BÜRÇÜKLÜ

Hayat,yaşam-DİRLİK

Hayır-YOK

Hayvan burnu,gaga-TUMŞUK

Hayvan memesi-YELİN

Hayvan ve nesnenin benzemesi-OKŞAMAK

Hazır,mevcut,var-ANIK
Hazır-ANUK

Hazırlandım-BELEKLENDİM,ANIKLANDIM

Hazırlanmak-ANUMAK

Hazırlık-BELETGEL,ANIKLIK

Hazine,servet-AĞIŞ

Haziran-BOZARAN

Hecelemek-ÜYDELEMEK,ÜSÜGMEK

Hece-ÜSÜG,ÜYE

Hediye-AMUÇ,KALIN 

Hediye-BELEK

Hekim-OTAMIŞ

Hektar-DÖNÜM

Hektar-YÜZÖLÇE 

Helal rızık-AKAŞ

Helikopter-DİKUÇAK

Helva-ÇÖĞEN,SÖBEN

Hemde-ÜSTELİK

Hemen hemen-DERLİK

Hemotoloji-KANBİLİMİ

Hemşehri-YERDEŞ,ELDEŞ,İLDEŞ

Hemzemin-DÜZEYDEŞ

Hendek-OR

Hentbol-ELTOPU

Hep birlikte-KÖBÜN

Hepimiz-VARIMIZ

Hepsi-VARI

Hepsi-VARI,VARLIĞI,KÖBÜN,VARISI,ALAYI

Her daim-SÜREKLİHer zaman-TUTASIZ

Heray-AYSAYIN

Hergün-GÜNSAYIN

Herhafta-YEDSAYIN

Her-SAYIN,SAYU

Heryıl-YILSAYIN

Hesap makinesi-SAYARGA

Hesap-SANAK

Heybet-ABAR

Heybe-YETGEK

Heyecan-CARUZ,DOLGINIŞ

Heyelan-KAYSAK

Heykel-TAŞSIN

Heykeltraş-SINCI

Hırka-BERTÜ

Hırsız-UĞRU

Hısım-KAP

Hızlı,seri,çabuk-ÜTKÜR

Hiç kimse-BİRKİŞİ BİLEN

Hiçbiri-BİRİBİLEN

Hiçbirşey-BIRNERSE BİLEN

Hidrofor-SUBASAR

Hikâye-ÖYKÜ

Hile-ALDAM

Hilekâr-ALDAKÇI

Hindiba-KÖNİK

Hipnoz-UDUKTUM

Hisar-ARGUY,SANÇAR

Hisse,pay-ÜLEŞ

Hissiyat-SEZGİ

Homojen-BİRTÜRLÜ

Hoparlör-ÜNGÜCETGİÇ

Hortum-İÇEK

Hoşaf-SIRIŞ

Hoşçakal-YAKŞIVAR

Hoşgörülü,anlayışlı-GÖNÜLCEK

Hoşlanmak-YAKŞI GÖRMEK,UNAMAK

Hurâfe-IRIM

Huy,mizaç-KILIN

Huzursuz olmak,rahatsız olmak-DARLANMAK,DARIKMAK

Huzurunda,nezdinde-KATINDA

Hücre,kodes-ÇETLİK,TIKIZ BÖLME

Hücum-AKIN

Hükmetmek-BEYLEMEK

Hümanizm-KIŞIGERCILI

Kinaye-ALMAŞTIRIŞ

Hünnap-ÇIBIKAN

Hürmet etmek-ARDAKLAMAK

Hüzün,gam-GÖYÜNÜŞ

Hüzünlenmek-GÖYÜNMEK
Ocak ayı-OCAK

Oklava-ÇANÇU

Okşamak-SIYLAMAK,SIYPAMAK

Olta-KARMAK

Omurilik-OMURİLİG,YÜLÜN

Orjinal-ÖZGÜN

Oruç tutmak-AĞIZ YAPMAK

Otel-KONAK EVİ

Otokontrol-ÖZDENETİM

Oy vererek tercih etmek-SAYLAMAK

Öfke-AŞUĞ

Öğle-TÜŞ

Öğrenci-OKUYUCU

Öğretmen-OKUTUCU

Öksürük-YÖTÜL

Ölçmek-ÖLŞEMEK

Ön-ALT,ALD

Öne geçmek,üstün gelmek-OZMAK

Örnek,numune-ÜLGİT

Örtmek,kapamak-YAPMAK

Örtü-YÖRGEK

Örümcek-ÖRÜMCEK

Ötmek,şakımak-SAYRAMAK

Özgür-ERKİN

Özlemek-SAĞINMAK
Ihlamur-YÖKE

Iltica-SIĞINMA

Imzalamak-BIRGALAMAK

Insanoğlu-KİŞİOĞLU

Isabet-URTUK

Isırgan otu-KIŞIRTGAN

Iskelet-SÜLDE

Istişare-KENEŞ

Iyileşmek,şifa bulmak-ONULMAK

Iyimisiniz-YAKŞISIZ MI

Izgara-DEMİRTOR

Izmarit-DİPÇİK,ÇİLİM KALDIĞI

 Îbadet-SIĞINIŞ

İçgüdü-GÜDEĞEN,İÇGÜDÜ

İddia-SAV

İdrar yolu-KAŞANIK YOLU

İftar yapmak-AĞIZ AÇMAK

İğde-YİĞDE

İhmal edilebilir,boş verilebilir-YUBAGU

İhtilal yapmak-DÖNKERMEK

İhtiyar-KARI,ÇAL,KOCA

İkindi-İLKİNDİ,SÜŞ

İlaç-EM

İlkbahar-GÖĞEY

İllâki,illâ-NECE OLSA,KUTULGUSUZ

İncir-YİNŞGİR

İnsanın insana benzemesi-BENZEMEK

İnsan-KİŞİ

İnsanları aşılamak-EMLEMEK

İnşallah-TENGRİM YOL KOYSA

İshal-ÖTGEK

İsim-AD

iskeket-SÜLDE

İspiyoncu,gammazcı-YONAK

İsraf etmek-SAYPAMAK

İsraf-SAYPAK

İstihbarat-İÇRE

İsyan etmek,KARŞI KOYMAK,ÖZNEMEK

İşaret-BELGİ,IM,IZ

İşbitirici-ABÇAR

İtaat etmek-BOYSANMAK,BOYUN EĞMEK

İtham etmek-YALAMAK

İtham-YALA

İyilik perisi-AKÇURA

İyi-YAKŞI,EYİ

Jant-DOĞUM

Jilet-YÜLÜGÜŞ

Jokey-BİNİCİ

Jüpiter-ERENDİZ
Kâbe-TENGRİ EVİ

Kaç-KANÇA,NECE

Kadın atleti-ARTIĞ

Kadın memesi-EMCEK

Kadın ozan-AKINAY

Kadife-BARÇIM

Kâhin-DUYARMAN

Kahraman-ALPER,BATUR

Kahve-KÜREĞEN

Kâhya-TORAĞA

Kaide,kural-TÜZEK

Kâinat-AKAYAZ,EVİREN

Kalem-YAZGIÇ,KARANDAŞ

Kalbi ve yüzü güzel olan kız-SULU

Kalça-SAN,YANBAŞ

Kale-ARKUY

Kalemtraş-YONGUÇ

Kambur-BÜKRÜ

Kan kırmızı-KIZIL

Kanarya-UYTURGAY

Kandil-YULA

Kanser-ÜMEN

Kapı-EŞİK

Kaplan-YOLBARIS

Kaplumbağa-TAŞBAĞA

Kapris-INCIK

Karabiber-KARABURÇ

Karadut-KÖBÜR

Karakızıl-DORU

Karakol-KARAĞUL

Karanlık-KARANGI

Kardeş-KARINDAŞ

Karınca-KARINÇGA

Karides-SUÇAYAN

Karpuz-BÜKEN

Karşılaşmak-UÇRAŞMAK,GÖZDEŞMEK

Kartal-BURGUT

Karton-KATIRGI

Karyola-ORUNDUK

Kasım ayı-KARAŞA,SONGÜZ

Kaşe-DAMGA

Kaşık-ÇÖMÇE

Kaşınan-GICIK

Kaşınmak-GICIŞMAK,GICIKMAK,EMRİMEK

Katarakt-BÖRÜ
GÖZ

Katliam-KIRIM,SOYKIRIM

Katmak-KOŞMAK

Katran-KARAYAĞ

Kavak-TEREK

Kaval-SIBIZGI

Kavun-KAĞUN

Kayısı-TOMBAK

Kaymak(süt kaymağı)-KİLEGEY

Keder,tasa-BUN

Kedi-MIŞIK

Kekeme-AĞNAK

Kelebek-KÖBELEK

Kelepçe-KİŞEM,BUKAĞI

Kemik-SÜYEK,SÜNEK,SÜYÜK

Kenar-KIRGAK

Kendi-ÖZÜ

Kene-SAKIRGA

Kepçe-KÖBÇEK

Kertenkele-KESLENCİK,YAŞILBAŞ

Kervan-ARGIŞ TİRGİŞ

Keskin göz-İTİ

Keskin nişancı-ATKIR

Keskin-ÖTGÜR

Kesmek,koparmak-SINMAK

Kestane-KONUR

Kırılmak-SINMAK

Kırlangıç-KARLIGAŞ

Kırmızı biber-ALBURÇ

Kırmızı-AL

Kısa boylu-BODUR 

Kısa-KISGA

Kıvırcık marul-ÜSKÜLÜ

Kıyafet-ÜSTBAŞ

Kıymetsiz-YİNİK

Kız kardeş-SİNİL

Kızıl kahve,Kara kızıl-DORU

Kızmak-TERSİNMEK

Kibirli-BOYNAK

Kin,öc alma duygusu-KEK

Kinci-KEKÇİ

Kitap-BİTİG

Klima-SOĞUTGUŞ

Klübe-EVCİK,BARAKA

Kokarca-SASIK

Koku-İYİS

Kolay,rahat-ONAY

Kolu sakat-ÇOLAK

Kolye-BOYUNCAK

Komite konsey-TÖMEK

Kompozisyon,deneme-DÜZME

Komutan-KOLBAŞÇI

Konuşmak-SÖYLEMEK

Koordinat-YERLEŞLEK

Korkmak-AYINMAK

Korner-BUCAKTAN VURUŞ

Koro-ORAYDA

Koşmak-YELMEK,ÇAPMAK,YÜĞÜRMEK

Kova-ÇELEK

Koyu gri-KORAK

Koyu kahve-KALTUR

Koyu kestane-ARSIL

Koyu kırmızı-YİBÜN

Koyun,keçi sürüsü-DAVAR

Kör-SOKUR

Köşe-BULUNG,TUN

Kötü ve pis kokmak-SASIMAK

Kötü-YAMAN

Köy-AĞIL

Kravat-BOYUNBAĞI

Krem-SÖĞET

Krem-YÜZYAĞI,BETYAĞ

Kronik-SÜREĞEN

Kuiz-YOKLAMA

Kumaş-GEZLEME

Kundak-BELEK,YALAYIK

Kurşuni-SUR

Kurt-BÖRÜ

Kuruş-TIYIN

Kurye-ÇAPAĞUL

Kutuplaşmak,mıknatıslanmak-YİĞLENMEK

Küçük erkek kardeş-İNİ

Küçük-KİÇİK

Küf-ÜNEZ

Küfür-ÇUĞUL

Külliyat-YIYNAK

Küpe-SIRGA

Küre-TOPALAK

Labada-EBEGÜMECİ

Lacivert-KARAGÖK

Lağvolmak-YOĞULMAK

Lahana-KIRKKAT

Lala-ATABEK

Lale-KIZALAK

Lavoba-ELYUGUŞ KOLYUGUŞ

Leğen-ELEĞEN

Lenf-AKKAN

Leopar-BEYBÜR

Leylak-KUSUN

Leylek-GÖKGÜDEN

Liderin danışmanı,sözcüsü-AYGUCU

Lokma-DİŞLEM

Lügat-SÖZLÜK
Madalya-BAYSA

Mahalle-URAY

Mahşer-SAĞIŞ

Makara-DÜRGEÇ

Makas-KAYÇI,SINDI

Makyaj yapmak-KOZANMAK

Mala-SALI

Malesef,ne yazık ki-AYANCA,AYANCA KARŞI

Manda yavrusu-MALAK

Manda-GÖMÜŞ

MANDAL-KISGIÇ

Mantar-GÖBELEK

Manyetik-YİĞLEŞİK

Margarin,donmuş yağ-DONYAĞ

Mars-SAKIT,ÇOLPAN

Mart ayı-AZIKAY,BUĞRA

Masal-ERTEGİ,SÜRÇEK

Masa-ÜSTEL

MASKE-YÜZDÜĞEN,YÜZLÜGEN,YÜZLÜK

Matara-SENGEK

Matbaa-BASIM YERİ

Matkap-BURGU,ÜRÜM

Mavi-GÖK

Maydanoz-KAZ AYAĞI

Mayıs ayı-TEKE,YELİNAY

Maymun-BİÇİN

Mazot-KARAMAY

Mecal,takat-ÇAMA

Meclis başkanı-ŞAD

Medya-BAYA

Melek-AĞANYAL,TÜNKÜR

Melez-KAMAŞIK

Memnuniyet-KANIKMA,KUĞANIŞ

Memur-İLCİ,KULLUKÇU

Menekşe-İPKİN

Menfaatçi-YUKUK

Menfez-YELDİK

Mercimek-YASMUK

Merhaba-ESENLİK

Merkez-ÖZEK

Mermer-AKTAŞ,YALABIK TAŞ

Mesai-TÜNDÜZLEME

Mesane-KAVUK

Mesh etmek-SIYPANMAK,SIVAZLAMAK

Meşale-YALKIN

Meteorolog-YADACI

Mevsim,Sezon-YÖYEN,KEZEN,MEZGİL

Mevzu bahis-SÖZKONUSU

Meyletmek-EMİTMEK

Meyve-YEMİŞ

Mezure-ÖLÇGÜÇ

Mısır-CÜGERÜ

Mızrak-KARGI

Mide-KURSAK

Mikrop-ÜRKÜN

Mikser-KARIŞTIRICI

Milli bayram-ULUGÜN

Minicik-KİŞKENTAY

Miras-ATALIK

Misafir-KONUK

Misyon-ÖZGÖREV

Miting-YIĞIN

Mal,eşya-DAVAR

Mouse-SIÇGAN

Mozole-DOLDUKURGAN

Muhafız-IDAÇU

Muhtar-URAYBAŞI

Muhterem,saygın-ARDAKLI

Mukaddes,kutsi,kutsal-IYIK

Müezzin-KIĞIRICI

Mühürlemek-YUZAMAK

Mühür-YUŞAK,YUZAK

Müjde-İRİM

Mükenmel,hoş-ONAT

Müneccim,astrolog-YILDIZCI

Mürit-İZDEŞ

Mütevazi-BASAGAR

Müzik-KÜĞŞÜM

Nabız-DAMAR VURUŞU

Nadir,ender-ALAGAŞ

Nafaka-GÜNÜŞ

Nahiye-BUCAK

Nakletmek-YÖNELTMEK

Naklolmak-YÖNELMEK

Namaz kılmak-YÜKÜNMEK,KOMALITMAK

Namus-AR

Nane-YARPUZ

Nâra-AVAZ

Narin-ÇİBİLİK

Narsist-USBAR

Nasıl-NECE

Nasihat-ÖĞÜT

Nasilki-NİTEKİM

Nasip,kısmet-ÜLÜG,KORAL

Navigasyon-YOLBUL

Nazar değmesin-GÖZ DEYMESİN

Nazar-KARAK

Nazlı-ERKE,ALMAS

Ne acı-BAGIR

Ne çare-YITA

Ne zaman-KAÇAN

Nebi-SAVACI

Neden-NEGE

Nektari-TENTEGİL

Nem-TEN,IS

Neptün-KONUŞUK,ALTANDIZ

Nerede-KANDA,KAYERDE

Nesne,şey-NERSE,BEREK,NENG

Neşeli-CABILDAK,YABILDAK

Neşe-YUM

Neşter-KANAĞU

Netice-SONUÇ

Nezle-TUMAĞU,YİNTEĞİ

Niçin-NELİG

Nihayet-AYAĞINDA

Nikâh-ÜYERGE,EVERGE

Nikel-AKŞEGİ

Nikotin-BATKAK

Nilüfer çiçeği-TUMAĞAN

Nimet-ERGİY,İRİNÇİK

Nine-EJE,EÇE

Ninni-BALUBAK,ALLA,BEŞİK YIRI

Nisbet-BAĞLANTI

Nisbi,göreceli-BAĞILGAN

Nişanlı-ADAKLI

Nişasta-YELİMSE

Niyet etmek-OĞIRAMAK,AĞINMAK

Niyet-AĞIN,OĞIRAK

Nohut-BORÇAK,SARIBONCUK

Nokta-ÇEKİT

Noktalı virgül-ÖTRELİ ÇEKİT

Normal-DÜZGÜLÜK,ELESMEL

Nostalji-GÜNDEYDÜN

Not-ESLETME,DİPÇEK

Nöbet, vardiya-KARGUY

Nöbetçi-TORGAN

Nötron-KOĞRAK

Nuh-INAMAY

Numara-SAYIT,SAYGIT

Numune,örnek-KEBKE

Nur-YAKTU

Nutuk-SÖYLEV

Nüans-AYIRTI
Saat-OĞUR

Sabah rüzgarı-TANYELİ

Sabah-ERTE,TAN

Sabahleyin-ERTELEB,TANLAB

Saban-AMA

Sabır-ÇİDAM,DÖYÜM

Sabit-DURAĞAN

Sabotaj-BALTALAMA

Sabun-ÇÖĞEN,KÖBÜRGE

Sadece-TEKGENE,YALGIZ

Sade-YALIN

Safra kesesi-ÖD

Sağlamlaştırmak-BERKİTMEK

Sahil-KIRIY

Sahte para-YOZAKÇA 

Sakin-MAMAY,YAVAŞ,TINIZ

Saklambaç -YUMULMAÇ

Salâhiyet-YETKİ

Salam-KOLBASAK

Salamura-TUZLAÇ

Salatalık-YELBENEK

Saldırmak-KEMİŞMEK

Salı-KÜRGEGÜN

Salise-OĞURÇAK

Salyangoz-İLBİZ,ŞILLIK KURT,SALYAGÖZ

Saman-BİŞEN

Samanyolu-ÜLKER

Samur-KİŞ

Sanat erbabı-UZEL

Sanat-ÖNER

Sandalye-OTURAK

Sandalye-OTURGUÇ
Sandık-TUTMA

Sandviç-DÜRMENE

Saniye-OĞURDAK

Saplantı, takıntı-YAPIŞKAN OY

Sarhoş-ESRİK

Sarı erik-AMŞUY

Sarı-SARI

Sarmak-ORAMAK

Satürn-SEKENDİZ

Savaş-SOĞUŞ

Saydam-DİNİK

Sayet-EĞER

Sayfa-BET

Saygı nöbeti askeri-TOKTAĞUL

Sayın-EYDİLİ

Secde-YÜKÜNÜŞ

Seçkin kişi-ÜRÜNDÜK

Seçmek(ürünler kişiler arası)-DALLAMAK

Sedye-TEZGELE

Sefil-YUNÇUK

Şehirli-ORAY

Şeker pancarı-TİP

Selef-DAYIK

Sene-YIL

Sepet-SAVDIÇ

Serap-SALGIM

Serçe-ÇUMÇUK

Sergi-YAYGIŞ

Serin ve gölge yer-SALKIN,DALDA

Serpinti-SAÇILGA

Servi ağacı -TİCEK

Sevap, hayır-BEGESİN

Sevgi-SÜYGÜ

Sevimli-ÇIRAYLI,SÜYKÜMLÜ

Sevmek-SÜYMEK,YAKŞI GÖRMEK 

Seyahatname-YOLYAZMA

Seyirci-GÖRÜCÜ

Seyyah-GEZGİNCİ

Sıcak-ISTIK,ISCAK

Sıfır-BOŞSAN

Sıra-DİZGİN

Sıtma-BEZGEK

Sigara-ÇİLİM

Sigorta-SAKLAGIÇ

Silah-KURAL,YARAK

Simit-KALAŞ

Sinek-SEĞEK

Sivrisinek-CIBIN

Sivrsinek-KÜMİÇE,ÖYEZ
Siyah-KARA

Slogan atmak-ÜNLEŞMEK

Slogan-URAN

Soğuk-SUĞUK

Solmak,sararmak-ONMAK

Son,akıbetAYAK

Sona erdirmek-AYAKLANMAK

Sonbahar-GÜZ,GÜZEN

Sonsuz-BENGÜ

Sormak-SURAMAK

Sorun,problem-ÇATAK

Söylemek-AYTMAK

Spatula-KALAKÇA

Spor,idman-YORTMA

Stajer,çırak-ÖĞRENCİ

Susam-KÜÇ

Südyen-BAĞIRDAK,KÖKREKÇE

Sükûna kavuşmak-AMRULMAK

Süpürge-SÜPÜRTGÜ

Sürahi-SAĞRAK

Sürüklemek-SÜDÜRMEK,SÜDREMEK

Süslenmek-BEZENMEK

Süt anne-AVURTKA

Süt kardeş-EMİKTEŞ

Sütun-BAĞANA

Şahaser-BAŞYAPIT

Şahdamarı-BAŞDAMAR

Şahin-SUNGUR

Şahitlik-TANIKLIK

Şair-AKIN,KOŞUKÇU,ÖLENCİ

Şair-ÇUÇUK

Şakacı-ILÇIN,KALŞAV

Şalgam-ŞAĞMUR

Şamdan-TÜNŞÜK

Şantaj-KARABASKI

Şarap-BOR

Şart-NEDELGE,KOŞUL

Şaşırmak-TAN KALMAK

Şecere-SOYAĞACI

Şeftali-TÜLÜK

Şehir-BALAK

Şehit-KEREÇİK,DÜŞGÜN,BAŞVEREN

Şehvet-KÖSNÜK

Şeker-ŞİGİR

Şekil,format-BİÇİM

Şeref,onur-URUNGU

Şeytan-BUK,AZA,ÇÖTGÜR

Şiddet-KEĞİN,BERK

Şiddetli-KEĞİNLİK,BERKİN

Şifre-YEŞKİ

Şiir-KOŞUK,ÖLEN

Şilte, minder-KÖPSÜN

Şimşek-YAĞIN,ÇAĞILGAN

Şişman-SEMİZ

Şubat-AKPAN,GÜCÜK

Şuur-BİLİNÇ

Şüphesiz-KALINSIZ
Taahhüt-ÖDEK

Tabanca -TABINÇAK

Tabela-MANLAYCA

Tabiat, doğa-YARADILIŞ

Tabure-ORUNLUK

Tahlil etmek, analiz-TİNTEMEK

Tahmin etmek-BOLCAMAK,ÇAĞLAMAK

Tahmin-BOLCAM,ÇAĞ,ÇAĞLAM

Tahrik-AZDIRMA,KIŞKIRTMA

Tahrip etmek-KIYRATMAK

Tahta kurusu-KANTALAY

Takas,değiştokuş-ALMAŞMAK

Taklit etmek-ÖYKÜNMEK

Taklit-ÖYKÜNÜŞ

Taksi-DOLMUŞ

Takva-ARILIK

Talaş-YONGA,KIRINTI

Tamam-OLDU,OLUR,OLYA

Tarçın-KATIZ

Tarih-ÖTGEN

Tasarruf etmek-AYAMAK,TECEMEK

Tasarruf-TECEM

Tasvir-BETİMLEME,BEYNELEME

Tatil-DİNÇALIŞ

Tatlı kız-TATINAKAY

Tatlı-SÜCÜ,SÜCÜK

Tatmin olmak-AĞUNMAK

Tatmin-AĞUNUŞ,AĞUNTU

Tava-YAĞLAK

Tavşan-TABIŞGAN,KOYAN

Tavuskuşu-YUYKUŞ

Tedavi etmek-SAĞALTMAK

Tedavi-SAĞALTMA

Tehir,tecil-GECİKTİRME,GEYİNE KALDIRMA

Tehlike-KORKUNUŞ

Tekrarlamak-KAYTAMAK

Tekstil-DOKUMA

Teleferik-ASMAYOL

Telefon açmak,telefonla görüşmek-ÜNÇÜRMEK

Telefon-ÜNDEK

Telekominikasyon-UZİLETİŞİM

Teleskop-IRBAKAŞ,IRKARAŞ

Televizyon-SINALGI

Telgraf-TELÇEKER,TELBİÇİK

Telif-TERLEME

Tellal-ÇIĞIRTMAÇ

Temas etmek-DEĞİŞMEK

Temiz çeşme-AYAZMA

Temiz-ARIK

Temkinli-AMUL

Temmuz-BİÇİM

Tempo-TEPKİN

Temyiz-AYITGI

Tencere-KAZANCA

Teneffüs-SOLUNUM

Tenis-ALAN TOPU

Tenya-YILAVŞAN

Tepe-TÖBÜ

Terazi-ÜLGİ

Terbiye-İLTİK

Tercüman-DİLMAÇ

Tereddüt-İKİRCİM

Tereyağı-SARIYAĞ,SARIMAY

Terfi-ÖRLEYİŞ

Terhis kağıdı-YOLDAMA,YOLLAMA

Termometre-ISTIKÖLÇER

Termometre-TÖLGÖ

Terzi-DİKİCİ

Tesbih-ARIKSAYIN

Testere-BIÇKI

Testi-KÜZEÇ

Teşebbüs-GIRIŞIM

Teşekkül-OLUŞUM

Teşekkür-BIYANIŞ

Teşekkürler-BUYAN OLSUN

Tevazu-YİNİŞ

Tevekkülle razı olmak-KÖNMEK

Tevhid-BİRLİK

Teyze-EZE

Tıbbi-SAĞLIKSAL

Tımarhane-DELİ EVİ

Tıpatıp-BİRÖZGE

Tıp-DÜB,SAĞLIK

Tır-GÖLÜKDEŞ

Tırmanmak-ASUNMAK

Ticaret-ALIM SATIM

Tifo-KARAAĞRI

Tifüs-ÖRGÜN

Timsah-ALABAN

Tiryaki-BAĞIMLI

Titiz-İNŞİK

Titremek-KAMŞATMAK

Titreyiş-KAMŞAT

Tiyatro-KOYULUM,OYUNTAK

Tohum-URLUK

Toka-BAKA

Tokalaşmak-KOLGARIŞMAK

Tokatlamak-TAŞGAMAK

Tomurcuk-BÜRÇÜK

Ton-ÇEKİMİN

Topal-AKSAK

Toplama işlemi-KOŞUŞ

Toplamak-EVDİMEK,EVDİRMEK

Toplanma yeri-KADILGA,KADIRGA

Toplanmak-KUBRANMAK

Toplantı meclisi-KURULTAY

Topluluk,cemaat-DİRGİN

Toplum-KUBAK

Toptan-GÖTÜRÜ

Torba-DAĞAR

Tornavida-BURGUÇ

Torun-AĞTIK

Toryum-KABARTIÖZÜ

Tost-BASMIK

Totem-ONGUN

Tovbe-AĞANIŞ,ÖKÜNGÜ

Tören-YOZUK

Tövbe etmek -AĞANMAK,ÖKÜNMEK

Trajik-KAYGILI,ACIKLI

Traşlı-YÜLÜK

Tren-ODLU

Trilyon-YÜŞEN

Troid-KALKANBEZİ

Turist-ELGEZER

Turistik-GEZİMSEL

Turizm-ELGEZERLIK

Turkuaz-GÖĞÜLTÜR

Turlamak-YÖRGEMEK

Turnuva-YARIŞ

Turp-TERME,TURMA

Turuncu-TOKSARI

Tur-YÖRENİŞ,YÖRGENİŞ

Tutumlu-AYANCAK

Tuzağa düşmek-ILINMAK

Tuzak-TUZAK

Tüfek-MILTIK

Tükürmek-SUTMAK

Tükürük-SUDUK

Tümör, ur-ŞİŞ

Türbe-YATIR
Paça-BALAK

Palyaço-KIZIKÇI

Pamuk-BAMBUK,KEBEZ

Pancar-KOCABAŞ,KARABAŞ

Panik-ÜREY

Pansuman-DONMA

Pantolon-GÖNÇEK,DON

Papağan-DUDUKUŞ

Papatya-AKBAŞ

Para-AKÇA

Parantez-YAY

Paratoner-YALKINAR

Paravan-KALKA

Parfüm-YIPAR

Parlak gri-KIRÇIL

Parlak,cilalı-YALABIK

Parlamak-YALMAK

Parti-YIĞINCA

Pastırma-BASTURMA

Pas-YOSU

Patates-YERYUMURT,ÜLÜBE

Paten-DEMİRAYAK

Patika-YOLAK 

Patlıcan-BÜTÜGE

Patron-BAŞLIK,IŞVEREN

Pazar-ARAGÜN

Pazartesi-ODGÜN,BAŞGÜN

Pelerin-YAPINCAK

Pembe-YAGAN

Pencere-GÖZENEK

Pençe-KARÇAK

Perde-KÖŞİGE TÜLVİR

Perşembe-ORTAGÜN

Petrol-YERYAĞ

Pırasa-KIRIŞ,YAVA

Pırlanta-BİYALA

Pijama-YATAKAY

Pilot-UÇUCU

Pipo-KANZA

Pire-BÜRÇE

Pirinç(metal)-YİZ

Pirinç-DÜĞÜ,TUTURKAN

Pişman olmak-ÖKÜNMEK

Piyango-UTUZ

Plak-KÜYTABAK

Planör-YARKANAT

Polen-TOZAK

Poligon-KÖBBUCAK

Polis-KOLAĞUL,SAKÇI

Politika, siyaset-YÖNETGE

Pompa-SOĞURGUÇ

Porselen-ŞAĞAŞIN

Porsuk-BORSUK,KAŞKULAK

Portakal-AMTATAY

Posa,tortu-DUNMA

Posta,gönderi-IDARGI

Postacı-TIĞIRAK

Postane-ULAK EV

Poşet-DAĞARCIK

Potansiyel-ERGİL

Poz vermek-BETİZMEK

Pozisyon-DURUM,KONUM

Pozitif,müsbet-ONAYLI,ONAT

Prenses-BEGÜM,HANÇA
Prensip-İLKE

Prens-TİGİN

Pres-BASKI

Profosör-BAYGÜMAN

Programlamak-YÖNDEMEK

Program-YÖNDEK

Projektör-IŞILDAK

Prosödür-YORDAM

Prostat-BANMIK

Protesto-KARIŞIKLIK 

Provakatör-AZDIRMAN

Psikanaliz-SAYGARMA

Psikoloji-USUNUŞ

Puding-TATLAŞ

Pul-IRSIK

Pusula-YÖNLEŞ

Puzzle-KILBUZ

Püre-EZME

Rab-ÇALAB,İDİ,OĞAN

Rab-İDİ

Radar-DUYGAŞ

Radde-KERTE

Radyan-YAYŞEK

Radyasyon-IŞINIM

Radyo-ÜNALGI

Rafineri-ARITIMLIK

Raf-SEKİ

Rağbet-KIZIGIŞ

RağmenKARŞIN 

Rahat,kolay-UNAT

Rahatına bak-GÖNÜŞLEN

Rahim-YATIN,DÖL YATAĞI

Rakam-KURAGAY

Raks,oyun-BÜDİG

Randevu-UĞRAŞI

Realist-ÇINAL,ÇINCI

Reçel-KAYNATMA

Refah-GÖNENİŞ,BOLLUK

Regülatör-KÖKLEGİÇ

Reis-BAŞKAN

Rende-VURGUÇ

Renk-TÜS

Resim-BEDİZ

Rica etmek-ÖTÜNMEK

Ritm,tempo-IRGAK

Rozet-KADAYIŞ

Römork-DİRKEK

Ruhsal-TİNİZ,ABIZ

Ruh-TİN

Rüzgar-YEL
Uçurtma-YELBEĞEN

Ufuk-GÖZYETİM

Umut-GÜDER

Usta,üstad-ÇEBER

Ustura-YÜLÜGÜ

Usül, tarz-YORDAM

Utanma,haya-TURKUK,UYALIŞ

Utanmak-TURKUNMAK,UYALMAK

Uyuz-GICIŞIK,KOTUR,KURÇANGI

Uzak-IRAK

Uzun boylu-TAYLAN

Uzun-KULAN

Uzunmenzilli-UZAVURAN

Ücret,maaş-YAL

Ültimatom-AYTAR

Ümit kesmek-GÜDER ÜZMEK,TÜNÜLMEK

Üniforma-TEKÜLGÜ

Ünlem-ÜNLEM

Ünlü, meşhur-BALGAY

Üretmek, ortaya çıkarmak-ÖNDÜRMEK

Üstün vasıflı-KAŞGAR

Üşengeç-ERİNÇEK

Üvey baba-KANĞISIK ATALIK ÖGEYATA

Üvey-ÖGEY

Rütbe-ÜZERGE

Vakit,zaman-KEZ

Vapur-GEMİ

Vaşak-ÜGÜS

Vazgeçmek-CAYMAK

Vazife-YUMUŞ

Veli-EREN

Vezin,ölçülü-BUYNAK

Vip-SAYHAN

Vişne kurusu-ELŞEK

Vuslat-KAVŞIT

Vücut, beden-ETÖZ

Yabancı-YAD,ÇETELLİ

Yabani,vahşi hayvan,canavar-ALGAZIN

Yağma-YOLIMAN,ALDIZ

Yağmurluk-YALMA

Yakışıklı-BEZEMEN,GÖRÜNÜKLÜ,KELEŞ

Yakışmak-YARAŞMAK

Yalan-ÖTÜRÜK

Yamuk-YANTAYIK

Yanlız-YALĞIZ,YALAĞUZ

Yaradan-TÖRÜTGEN

Yaralanmak-BALIKMAK

Yarasa-AYAYARSGU,YARKANAT

Yardım,inayet-KAYRAL,KAYRA

Yardımsever-KAYTUN

Yasak,engel-TIDIG

Yaşlanmış-ÇALMIŞ,KOCAMIŞ,KARTAYMIŞ

Yatsı-ÜÇÜNDÜ,YATSIYavaş-AKIRIN

Yazıhane-KENSE

Yaz-YAZ

Yelpaze-YELBEK,YELBEZİ

Yemek yemek-AŞAĞLANMAK,DAMAKLANMAK

Yemek,gıda,erzak-AZIK
Yemek-AŞ

Yengeç-KISGIÇBAĞA

Yenmek, kazanmak,üstün gelmek-YUTMAK,UTMAK

Yer,makam,mevki-ORUN

Yerçekimi-YERÇEKİŞ

Yerli geyik-SIĞIN,BULAN,BUĞU

Yeşil-YAŞIL

Yıkamak-YUMAK

Yoğurt mayası-UYUTKU

Yoğurt-YOĞURT,KATIK

Yoksa, acaba-AZU

Yolmak-İSKEMEK

Yonca-YONIŞGA

Yorulmak, bitkin düşmek-ARMAK

Yorum yapmak-YORGAMAK

Yulaf-YEBELEK

Yunus balığı-GAGAY

Yurtsever-İLTEMİŞ

Yüz güzelliği olan-ÇIRAYLI

Yüz ve fiziği güzel olan-GÜZEL

Zalim-GÜÇEMCİL

Zam yapmak-ÜSTEMEK

Zamir-ALMAŞ

Zar-YARGAK

Zehir-AĞU

Zengin-BAY

Zeytin-KARAOĞLAN,KARAYEMİŞ

Zımba-DEŞKİÇ

Zikir-ÜŞKÜR

Zincir-İLDİRME,DİZME

Zindan-KABAL

Zirveye konmak-TÜĞLEZMEK

Zirvedeki-TÜĞLEZ

Zorba-GÜÇGÜN

Zor-KIYIN,GÜÇ

Zorla-GÜÇBİLEN

Zorlanmak -GÜÇÜNMEK

Zorlamak-KIYNALMAK,GÜÇ KILMAK

Zorlu-GÜÇEYLI

Zulmet-KARUK

Zulüm-KINAY

Zürafa-GENİK
Kaynak: Mehmet S Turan