Mehmet Ali Abakay Yazdı: Edebiyat Kimin İçin? &Nobel Savaş Ödülleri
Cumaertesi Yazıları
Edebiyat Kimin İçin? &Nobel Savaş Ödülleri
– Mizahla Harmanlanmış Yazılar-
35 seneye varan eğitimcilik hayatımda Edebiyat konulu ders kitaplarını değiştikçe biriktirme merakım oldu.
Boyumuz ölçüsüne varan kitaplar, büyükçe bir koliye konuldu.
Ne öğrettik, bu otuz beş sene içinde?
****
Birbirinden farklı yazarların hemen hemen aynı yazarlarla şairlerden seçtikleri metinlerle şiirler…
Halk Edebiyatı’ndan destanlarla şiirler.
Tanzimat Dönemi değişmez isimleri…
Servetî Fünûn…
Millî Edebiyat…
Fecrî Âtî…
Divan Edebiyatı’nı sevimsiz kılan seçmeler…
Her şeyin aşk, kadın ve şarap olduğunu iddia eden ifadeler…
Köy Romancılığı…
Maniler, tekerlemeler ve masallar…
Öz Türkçe saplantısı ve düne dair ne varsa tu kaka!..
Son dönemde yaşayan kimi isimler mevcut, kitaplarda.
Tek tesellî bu, adeta.
****
Edebiyatı kim dönemlere ayırmışsa halt etmiş!..
Tarihin dönemlere ayrılması safsatası misali.
Yıllardır Mehmet Rauf imzalı Eylül tanıtılıp durulur, ilk psikolojik roman olarak.
Haydi Peyami Safa’yı Dokuzuncu Hariciye Koğuşu ile beğendik.
****
Eylül olmak üzere 1930’lara kadar yazılan romanlar, genelde taşrayı ele almıyor; İstanbul ile sınırlı.
Yazar, çoğunlukla zengin, eşraf takımı, beyzade, gazeteci…
Eylül’deki psikolojik unsurlar nedir?
Evlilik dışı ilişki mi?
Eldivenin çalınmasının bilinç altındaki sebepler…
Suat, alevler içinde iken kocası tarafından niçin kurtarılmaz? Âşık, alevler içine dalarak Suat ile çöken konakta yanarken Kerem ile Aslı mı canlandırılır?
Mehmet Rauf’un çarpık hayatının yansıdığı bu roman dışında diğer çalışmaları bilinmez, çoğunlukla.
****
Halide Onbaşı için ne denilmeli?
Sultan Ahmed Mitinginde yüzbinlere mi konuşmuş?
Yüzbinler, bu mitingle coşkuya gelip şehri mi kurtarmış?
Madem yüz bin kişi varsa, bu yüz bin neden Fransızlara ve İngilizlere karşı koymamış?
Amerikan Mandacısı Halide Onbaşı, eserlerinin ilkinin neden sahibi değildir?
Bu dürüstlük timsali olarak gösterilen Hanımefendi, kökenini inkâr etmeden nasıl öne çıktı?
Elbette yanıbaşında bir çok isim vardır.
****
Tarih, bizde Edebiyatın şubesidir, yüzlerce yıl. Birçok edebiyatçı, bu sebeple tarih kitapları yazmıştır.
Edebiyat Tarihi’nde görmezlikten gelinen isimler, neden yok kitap sayfalarında?
Edebiyat Dergileri’nin adı var, varlıkları yok.
Tanzimat, İngiliz destekli Londra Sefaret Görevlisi Reşit tarafından ilan edilince alkışlar eksik değil.
Bu Reşit kim?
Makber ile ünlenen Abdülhak Hamit, Lüsyen için neleri göze almış?
Milletvekili yapılan bu zatın millete faydası ne olmuş?
Hürriyet Âşıkları, yurt dışında kimden yardım almış?
Bu kaçan âşıklar, hangi okulda okumuş?
****
Vel hasıl, otuz beş sene içinde noktalandı, bu görev…
İsmi kitapta geçen yazarın ya da şairin hiç bir eserini okumamış muallim…
Üniversite sorularını ezberleyen ve edebiyatı hıfzeden gariban çocuklar…
Öldükten sonra kelliği unutulmuş, sırma saçlı yapılmış isimler.
Körlüğü gözden olmayan badem gözlüler…
****
Edebiyat ile meşgalemiz şimdi başlıyor…
Öncesi yok muydu?
Bu bir cumaertesi yazısı.
Çok işiniz var, meşguliyet fazla.
Edebiyat Ders Kitapları’nın çoğunda tekrardan öte bir şey görmedik.
Çocuklar ne Kerem ile Aslı’nın hikayesini bilir ne Leyla ile Mecnun’u…
Çocuklar ne Ferhad’ı bilir ne Şirin’i…
Öğretmedik mi?
Biz öğrettik, onlar öğrenmeye hazır değildi.
Mehmet Rauf’a inat, Eylül çarpıklığına inat Kerem ile Aslı’yı anlattık, Leyla için Mecnun gibi konuştuk.
Şimdi ne oldu?
Çocuklar, sanal ortamdan ayrılmıyor.
Çoğu çocuk, şu telefonla günde on karesini çekip paylaşır oldu.
****
Fazla bir şeyler karışmasın, sohbete.
Bazen sorulur, bize:
– Kimin kitaplarını tavsiye edersiniz?
Uzunca bir liste vermem, önlerine:
– Önce yazdığımız kitapları okuyun.
Tereddüt ve şaşkınlık:
– Siz kitap mı yazdınız?
Güler misin ağlar mısın?
Her kesin elinde bir liste, dönem başı.
Hemen hemen aynı isimler.
Namık Kemal ile başlar Orhan Pamuk ile biter.
Arada yayınevlerinin 100000001 Temel Eser (?) Dizisi olarak berbat şekilde çevirdiği anlamsız kimi kitaplar…
” Dünya Klasikleri” adıyla farklı ülkelerin boyunduruğuna girme amaçlı romanlar, hikayeler.
Dünya Şairi ilan edilen mi yok, Dünyanın en iyi romancısı falan filan…
Nobel, katliamın habercisi.
Savaşlardaki kitle imha silahlarının mucitlerinden.Alfred Nobel, dinamiti bulmuş da Azerbaycan Bakû’da petrole kıyısından bulaşmış, köşesinde bir şirket ve bugünlere gelişte bir çok dalda barış ödülleri.
Sevsinler sizin barış ödüllerinizi!..
Ölenlerin hesabını verin…
Dinamitle uçanların…
****
İyi cumaertesiler diliyoruz…
Kaynak: Mehmet Ali Abakay
- Vatandaş ETUS’tan şikâyetçi - Nisan 5, 2025
- Prof.Dr. Soner Duman Yazdı: Kalbinde Asla İnsanlara Karşı Kötülük Barndırmamak - Nisan 5, 2025
- Filistin Alimler Heyeti Başkanından Türklere Bir Mesaj Var - Nisan 5, 2025
