Hüseyin ERKİN Yazdı: AYÇİÇEĞİ –TRAKYA BİRLİK, ÇİFTÇİNİN UMUDU OLMALI
Ülkemiz de ‘’Ayçiçek Yağı Fiyatları’’ TÜİK fiyatlarına göre hem de yurt dışı piyasalardaki fiyatlara göre hızla yükselmektedir. Ayçiçeği üreticileri için iyi gibi görünse de vatandaşın yağ tüketimi açısından oldukça sıkıntılı bir durum haline gelmiştir. Edirne de ayçiçeği ekimi teşvik edilerek Trakya Birlik tarafından bu yılın fiyatı açıklanıp duyurulmalıdır.Bu yılı ayçiçeği üretim yılı ilan etmeli ve çiftçileri hızla bilgilendirmelidir. Sulama alanlarıda hızla arttırılmalıdır. Ayçiçeği yağ bitkisi olarak ilk olarak Rusya’da üretilmiş ve tüm Avrupa’ya yayılmıştır. II. Dünya savaşından sonraki yıllarda, ayçiçeği ülkemize Bulgaristan’dan ülkemize göç eden soydaşların getirdiği tohumlar sayesinde ilk önce Trakya da tarımı yapılmaya başlanmıştır.1980li yılardan sonra hibrit tohumların ülkemize girmesiyle yaygınlaşmıştır. Türkiye’nin ayçiçeği dış ticaret verilerine göre 2017 yılında 2.266.261 ton ayçiçeği yağı ithalat edilmiştir. 2002-2018 yılları arasında da ithalat %499 oranında artmış ve bu ithalat karşılığında 15.646.602.900 dolar yabancı ülke çiftçilerinin refahı için ödenmiştir. Türkiye de 2018/19 üretim sezonunda 1,8 milyon ton olan yağlık ayçiçeği üretilirken, 2019/20 sezonunda bu oran artarak 1,95 milyon tona ulaşmıştır. İhtiyacımızın %40 lık kısmını da Moldavya, Ukrayna, Bulgaristan gibi ülkelerden ithal ederek karşılamaktayız. Pandemi ve iklim değişikliği kaynaklı sorunlar, ekonomik sıkıntılar ve yağ üretici aktörlerce ayçiçek yağı fiyatlarında artış olmuştur. Ülkemiz de yağ sektörü aktörlerinden Suudi bir şirketin, fiyatları yükseltmesinde etkili olduğu söyleniyor. Suudi Arabistan’ın Türk ürünlerine boykotuna da katılan şirketin bağlı olduğu Savola Group, yağ sektöründe birinci sırada bulunuyor. Ayçiçek yağı üretip piyasaya sunan Trakya Birlik kurumundan bu konuda hiç ses çıkmıyor.
Maalesef ülkemizde bir çok yağ fabrikası devletin imkanlarıyla dışarıdan ayçiçeği ithalatıyla hamyağ üretip ihracat yapmaktadır. Halbuki bakanlık ayçiçeği ithal etmeyip üretimi arttırsa sanayiciye sağladığı desteği çiftçiye verse çok daha iyi olacaktır. Ayçiçek ekim zamanına üç aydan fazla süre var.Bunun için özellikle yağlı tohumlar sektörünün önde gelen oyuncusu Trakya Birlik kurumu ayçiçeği üretim alanlarının arttırılması hatta 2021 yılı AYÇİÇEĞİ ALIM fiyatını şimdiden açıklaması gerekir sanırım. Trakya Birlik İSO açıklamasında ilk 500 şirket arasında 137. Fortuna ya göre en büyük 500 şirket içinde 189. Olduğunu web sitesinde açıklamaktadır. Bu güzel övünülecek bir şey tabi, lakin Trakya Birlik çoğunluğu Trakyalı çiftçilerinin üyesi olduğu 50 binden fazla üyesi olan kooperatifler birliğidir. Ana sözleşmesi ve yönetmeliklere göre kooperatifler kar amacı gütmez. Üyelerinin menfaati ve gelirlerini arttırma amacı vardır. Hal böyleyken Trakya Birlik ilk 500 büyük şirket arasında 137. sırada yer alarak yüksek oranda kurumlar vergisi ödemektedir(Edirne de her yıl birinci sırada dır) 2020 yılında yeterince ayçiçeği alımı yapamayan Trakya Birlik yağ fiyatlarının hızla yükselmesine sessiz kalmaktadır. Her yıl ihtiyacımız olan yaklaşık 1,75 milyon ton ayçiçeği ithalatını ortadan kaldıracak olan yaklaşık 13500 dekar ilave ekim sahası yaratarak, üretimi arttıracak projeler geliştirmelidir. Bunun içinde tarımsal sulamaların arttırılması konusunda ilgili kurumlarla koordineli çalışmalı hatta kurum içinde ‘’Sulama Dairesi Başkanlığı’’ oluşturmalıdır. Daha da önemlisi 2021 yılı ayçiçeği alım fiyatını şimdiden açıklayıp üretimi artıracak desteklerini ilan etmelidir. Trakya Birlik kurumu, bu yılın ayçiçeği ve yağına olumsuz etkilerini fırsata çevirme şansını iyi kullanmalıdır. Son yıllarda münavebe yapmayan çeltik üreticileri de eskiden olduğu gibi uygun çeltik arazilerine ayçiçeği ekerek topraklarını dinlendirerek parada kazanabilirler.
Hüseyin Erkin 
- Edirne’de Türk Dünyası Kadın Başlıkları Sergisi - Kasım 1, 2024
- Edirne Gastronomi Festivali Törenle Başladı - Kasım 1, 2024
- Edirne Orduevi Önünde Kaza - Kasım 1, 2024
