Prof. Dr. Recep Mesut Yazdı: KAHOVKA FELAKETİ!..
KAHOVKA FELAKETİ
UKRAYNA-RUSYA Savaşında çok büyük bir baraj duvarı, 6 Haziran’da kısmen havaya uçuruldu. Sel suları 40 yerleşim yerini su altında bıraktı. Ukrayna’nın atardamarı sayılan Dinyeper (Dnipro, Dnieper, Türkçe Özi) Nehri üzerindeki Hidroelektrik Santrallerden (HES) en güneydeki zarar gördü – Kahovka Barajı felaketi. 400 m uzunlukta ve 30 m yükseklikteki beton duvar tamamen yıkılmadı, sadece bir kısmında 6 metrelik gedik açıldı ve barajda biriken su bu seviyeye kadar boşaldı. Baraj gölünün uzunluğu 240 km (Edirne’den İstanbul’da kadar), genişliği azami 23 km (Edirne’den Havsa’ya kadar) olduğu düşünülürse, hacmi 18,2 km küp su baraj aşağısında kalan vadiye hızla aktı.
Sovyet döneminde, kuzeyden güneye, seviye seviye 6 adet (“Stalin hidroelektrik santralleri”) inşa edilmişti:
1) Kiev Barajı ve HES
2) Kaniv Barajı ve HES
3) Kremençuk Barajı ve HES
4) Kamyansk Barajı ve HES
5) Dinyeper Barajı ve HES
6) Kahovka Barajı ve HES
Bu son büyük baraj, İkinci Dünya Savaşından sonra başlatılmış (1951) ve 1956’da resmen devreye girmiştir. İnşaat süresince işçiler için yeni bir kasaba inşa edilmişti – Nova Kahovka. Elektrik Santrali türbünleri sol yakada, gemi seyrüsefer havuzu sağ yakada bırakılmıştı. İl merkezi Herson şehri de sağ yakada kalmıştı.
Kahovka Baraj gölünden başlayan bir sulama kanalı Kuzey Kırım’daki susuz tarlaları, sağ tarafa giden başka bir kanal demir madenleriyle ünlü Kryvyi Rih sanayi merkezine su temin ediyorlardı. Fakat 6 üniteli Zaporijiye Nükleer Santrali sonradan 200 km kuzeye yapıldı. Onun soğutma suyu da Kahovka Baraj gölünün başlangıcından alınır.
2022 Savaşının başında Kırım’dan saldıran Rus birlikleri Santrali, Barajı ve Herson şehrini ele geçirmişlerdi. Bilahare geri çekildiler, karayolu ve demiryolu köprülerini havaya uçurdular ve sol kıyıyı tahkim ettiler. Şimdi iki taraf birbirini suçluyor – 6 ölü, 15 kayıp insan, çok sayıda telef olmuş hayvan, iki hayvanat bahçesi, su altında ekili arazi
Fakat Karadeniz’e ulaşan taşkın suları şimdi çevre felaketine neden olacaklar – barajdan boşalan tortu kimyasal ve biyolojik atıklar taşıyor. Ve çok sayıda mayın! Romanya ve Bulgaristan’dan sonra Türkiye’nin de etkilenmesi bekleniyor.
Kaynak: Prof. Dr.Recep Mesut
- Mehmet Ali Abakay Yazdı: Kitap Fuarı mı Çocuk Kitap Panayırı mı? - Kasım 25, 2024
- İstasyon Mahallesi’ne Ulaşım Artık Üst Geçitten - Kasım 21, 2024
- Mehmet Akkaşoğlu Yazdı: Allah’ın Güzel İsimlerinden El_Mütekebbir - Kasım 21, 2024
